سیاست قرآن بر نیزه کردن

سیاست قرآن بر نیزه کردن

سیاست " قرآن بر نیزه کردن " سیزده قرن است که کم و بیش میان‏ مسلمین رائج است . مخصوصا هر وقت مقدس مابان و متظاهران زیاد می‏شوند و تظاهر به تقوا و زهد بازار پیدا می‏کند ، سیاست قرآن بر نیزه کردن از طرف استفاده چی‏ها رائج می‏گردد . درسهائی که از اینجا باید آموخت : الف - درس اول اینست که هر وقت جاهلها و نادانها و بی‏خبرها مظهر قدس و تقوا شناخته شوند و مردم آنها را سمبل مسلمان عملی بدانند وسیله‏ خوبی به دست 

زیرکهای منفعت پرست می‏افتد . این زیرکها همواره آنها را آلت مقاصد خویش قرار می‏دهند و از وجود آنها سدی محکم جلو افکار مصلحان‏ واقعی می‏سازند . بسیار دیده شده است که عناصر ضد اسلامی رسما از این‏ وسیله استفاده کرده‏اند یعنی نیروی خود اسلام را علیه اسلام به کار انداخته‏اند .

169

استعمار غرب تجربه فراوانی در استفاده از این وسیله دارد و در موقع خود از تحریک کاذب احساسات مسلمین خصوصا در زمینه ایجاد تفرقه میان‏ مسلمین بهره گیری می‏نماید . چقدر شرم آور است که مثلا مسلمان دلسوخته‏ای‏ درصدد بیرون راندن نفوذ خارجی برآید و همان مردمی که او می‏خواهد آنها را نجات دهد با نام و عنوان دین و مذهب سدی در مقابل او گردند . آری اگر توده مردم جاهل و بی‏خبر باشند و منافقان از سنگر خود اسلام استفاده‏ می‏نمایند . در ایران خودمان که مردم افتخار دوستی و ولایت اهل بیت اطهار را دارند ، منافقان از نام مقدس اهل بیت و از سنگر مقدس " ولاء اهل‏ بیت " سنگری علیه قرآن و اسلام و اهل البیت به نفع یهود غاصب می‏سازند و این ، شنیعترین اقسام ظلم به اسلام و قرآن و پیغمبر اکرم و اهل بیت آن‏ بزرگوار است . رسول اکرم فرمود : « انی ما اخاف علی امتی الفقر و لکن اخاف علیهم سوء التدبیر » 
" من از هجوم فقر و تنگدستی بر امت خودم بیمناک نیستم . آنچه از آن‏ بر امتم بیمناکم کج اندیشی است . آنچه فقر فکری بر امتم وارد می‏کند فقر اقتصادی وارد نمی‏کند " 
ب - درس دوم اینست که باید کوشش کنیم طرز استنباطمان از قرآن صحیح‏ باشد . قرآن آنگاه راهنما و هادی است که مورد تدبیر صحیح واقع شود ، عالمانه تفسیر شود ، از راهنمائیهای اهل قرآن که راسخین در علم قرآنند بهره گرفته شود . تا طرز استنباط ما از قرآن صحیح نباشد و تا راه و رسم‏ استفاده از قرآن را نیاموزیم از آن بهره‏مند نخواهیم گشت .

170

سودجویان و یا نادانان گروهی قرآن را می‏خوانند و احتمال باطل را دنبال می‏کنند همچنان که از زبان نهج البلاغه‏ شنیدید آنها کلمه حق را می‏گویند و از آن باطل را اراده می‏کنند . این ، عمل به قرآن و احیاء آن نیست بلکه اماته قرآن است . عمل به قرآن آنگاه‏ است که درک از آن درکی صحیح باشد 
قرآن همواره مسائل را به صورت کلی و اصولی طرح می‏کند ولی استنباط و تطبیق کلی بر جزئی بسته به فهم و درک صحیح ماست . مثلا در قرآن ننوشته‏ در جنگی که در فلان روز بین علی و معاویه در می‏گیرد حق با علی است . در قرآن همین قدر آمده است که : « و ان طائفتان من المؤمنین اقتتلوا فاصلحوا بینهما فان بغت احدیهما علی الاخری فقاتلوا التی تبغی حتی تفی‏ء الی امر الله »( 1 ) 
" اگر دو گروه از مؤمنان کارزار کردند ، آشتی دهید آنان را و اگر یکی‏ بر دیگری سر کشی و ستمگری کند با آنکه ستمگر است نبرد کنید تا به سوی‏ فرمان خدا برگردد " 
این قرآن و طرز بیان قرآن . اما قرآن نمی‏گوید در فلان جنگ فلان کس حق‏ است و دیگری باطل 

پاورقی : 1 - سوره حجرات ، آیه . 9

171

قرآن یکی یکی اسم نمی‏برد ، نمی‏گوید بعد از چهل سال یا کمتر و یا بیشتر مردی به نام معاویه پیدا می‏شود و با علی جنگ می‏کند شما به نفع علی وارد جنگ شوید . و نباید هم وارد جزئیات بشود . قرآن نباید موضوعات را شماره کند و انگشت روی حق و باطل بگذارد . چنین چیزی ممکن نیست . قرآن آمده است تا جاودانه بماند پس باید اصول‏ و کلیات را روشن کند تا در هر عصری باطلی رودرروی حق قرار می‏گیرد مردم‏ با معیار آن کلیات عمل کنند . این دیگر وظیفه خود مردم است که با ارائه‏ اصل " « و ان طائفتان من المؤمنین اقتتلوا ». . . " چشمشان را باز کنند و فرقه طاغی را از فرقه غیر طاغی تشخیص دهند و اگر واقعا فرقه‏ سرکش دست از سرکشی کشید بپذیرند و اما اگر دست نکشید و حیله کرد و برای اینکه خود را از شکست نجات دهد تا فرصت جدیدی برای حمله به دست‏ آورد و دوباره سرکشی کند و به ذیل آیه که می‏فرماید : « فان فائت فاصلحوا بینهما »
متمسک شود ، حیله او را نپذیرند 
تشخیص همه اینها با خود مردم است . قرآن می‏خواهد مسلمانان رشد عقلی و اجتماعی داشته باشند و به موجب همان رشد عقلی مرد حق را از غیر مرد حق‏ تمیز دهند . قرآن نیامده است که برای همیشه با مردم مانند ولی صغیر با صغیر عمل کند ، جزئیات زندگی آنها را با قیمومیت شخصی انجام دهد و هر مورد خاص را با علامت و نشانه حسی تعیین نماید 
اساسا شناخت اشخاص و میزان صلاحیت آنها و حدود شایستگی و وابستگی‏ آنها به اسلام و حقایق اسلامی خود یک وظیفه است و غالبا ما از این وظیفه‏ خطیر غافلیم 

172

علی علیه‏السلام می‏فرمود : « انکم لن تعرفوا الرشد حتی تعرفوا الذی ترکه » ( 1 ) 
" هرگز حق را نخواهید شناخت و به راه راست پی‏نخواهید برد مگر آن کس‏ که راه راست را رها کرده بشناسید " 
یعنی شناخت اصول و کلیات به تنهائی فائده ندارد تا تطبیق به مصداق و جزئی نشود ، زیرا ممکن است با اشتباه درباره افراد و اشخاص و با نشناختن مورد ، با نام حق و نام اسلام و تحت شعارهای اسلامی بر ضد اسلام و حقیقت و به نفع باطل عمل کنید 
در قرآن ظلم و ظالم و عدل و حق آمده است اما باید دید مصداق آنها کدام‏ است ؟ ظلمی را حق ، و حقی را ظلم تشخیص ندهیم و بعد به موجب همین‏ کلیات و به حکم قرآن - به خیال خودمان - سر عدالت و حق را نبریم 

پاورقی : 1 - نهج البلاغه ، خطبه . 147

173

لزوم پیکار با نفاق

مشکل‏ترین مبارزه‏ها مبارزه بانفاق است که مبارزه با زیرکهائی است که‏ احمقها را وسیله قرار می‏دهند . این پیکار از پیکار با کفر به مراتب‏ مشکلتر است زیرا در جنگ با کفر مبارزه با یک جریان مکشوف و ظاهر و بی‏پرده است و اما مبارزه با نفاق ، در حقیقت مبارزه با کفر مستور است‏ . نفاق دورو دارد ، یک رو ظاهر که اسلام است و مسلمانی و یک رو باطن ، که کفر است و شیطنت ، و درک آن برای توده‏ها و مردم عادی بسیار دشوار و گاهی غیرممکن است و لذا مبارزه با نفاقها غالبا به شکست برخورده است‏ زیرا توده‏ها شعاع درکشان از سرحد ظاهر نمی‏گذرد و نهفته را روشن نمی‏سازد و آنقدر برد ندارد که تا اعماق باطنها نفوذ کند 

174

امیرالمؤمنین ( ع ) در نامه‏ای که برای محمد بن ابی‏بکر نوشت می‏گوید : « و لقد قال لی رسول الله : انی لا اخاف علی امتی » ²مؤمنا و لا مشرکا ، اما المؤمن فیمنعه الله بایمانه و اما المشرک فیقمعه‏ الله بشرکه ، و لکنی اخاف علیکم کل منافق الجنان عالم اللسان ، یقول ما تعرفون و یفعل ما تنکرون » ( 1 ) 
" پیغمبر به من گفت من بر امتم از مؤمن و مشرک نمی‏ترسم . زیرا مؤمن‏ را خداوند به سبب ایمانش باز می‏دارد و مشرک را به خاطر سرکش خوار می‏کند ، و لکن بر شما از هر منافق دل دانا زبان می‏ترسم که آنچه را می‏پسندید می‏گوید و آنچه را ناشایسته می‏دانید می‏کند " 
در اینجا رسول الله از ناحیه نفاق و منافق اعلام خطر می‏کند ، زیرا عامه‏ امت بی خبر و ناآگاهند و از ظاهرها فریب می‏خورند ( 2 ) 

پاورقی : 1 - نهج البلاغه ، نامه . 27 2 - و لذا در طول تاریخ اسلام می‏بینیم هر وقت مصلحتی به خاطر مردم و اصلاح وضع اجتماعی و دینی آنان قیام کرده است و منافع سودجویان و بیداد گران به مخاطره افتاده است ، آنها بلا فاصله لباس قدس پوشیده‏اند و به‏ تقوی و دین تظاهر کرده‏اند 
مأمون الرشید ، خلیفه عباسی که عیاشیها و اسرافهای او در تاریخ‏ زمامداران معروف و مشهور است ، چون علویان را می‏بیند که دست به نهضت‏ زده‏اند ، جبه‏اش را وصله می‏زند و با لباس وصله دار در اجتماعات ظاهر می‏گردد که ابوحنیفه اسکافی که از درهم و دینار او نیز استفاده نکرده و بهره‏ای نبرده است ، مأمون را بر این کار می‏ستاید و مدح می‏گوید :

مأمون ، آن کز ملوک دولت اسلام

هرگز چون او ندید تازی و دهقان

جبه‏ای از خز بداشت برتن و چندان

سوده و فرسوده گشت بر وی و خلقان

مر ندما را از آن فزود تعجب

کردند از وی سؤال از سبب آن

گفت زشاهان حدیث ماند باقی

در عرب و در عجم نه توزی و کتان

>

175

و باید توجه داشت که هر اندازه احمق زیاد باشد بازار نفاق داغ‏تر است‏ . مبارزه با احمق و حماقت ، مبارزه با نفاق نیز هست زیرا احمق ابزار دست منافق است . قهرا مبارزه با احمق و حماقت خلع سلاح کردن منافق ، و شمشیر از دست منافق گرفتن است 

پاورقی : > و دیگران هر کدام به نحوی سیاست مخرب و کوبنده " قرآن بر نیزه " را پیش گرفتند و تمام زحمتها و فداکاریها را درهم کوبیدند و نهضتها را در نطفه خفه کردند و این نیست جز از جهالت و نادانی مردم که ما بین شعارها و واقعیات ، تمیز نمی‏د هند و از اینرو راه نهضت و اصلاح را به روی خویش‏ بستند و آنگاه بیدار گشتند که مقدمات همه خنثی گشته و باید راه را باز از سرگرفت 
از جمله نکته‏های بزرگی که از سیرت علی می‏آموزیم این است که این چنین‏ مبارزه‏ای اختصاص به جمعیتی خاص ندارد بلکه در هر جا که عده‏ای از مسلمانان و آنان که در زی دین قرار گرفته ‏اند آلت پیشرفت بیگانگان و پیشبرد اهداف استعماری شدند و استعمارگران برای تضمین منافع خود به آنان‏ تترس کردند و آنان را برای خویش سپر گرفتند که مبارزه آنان بدون از بین‏ بردن آن سپرها امکان پذیر نیست باید ابتدا با سپرها مبارزه کرد و آنها را از بین برد تا سد راه برطرف گردد و بتوان بر قلب دشمن حمله برد 
شاید تحریکات معاویه در خرابکاری خوارج مؤثر بوده و بنابراین آن روز هم‏ معاویه و یا دست کم امثال اشعث بن قیس ، عناصر خرابکار و ناراحت به‏ خوارج تترس کرده بودند 
داستان خوارج این حقیقت را به ما می‏آموزد که در هر نهضتی اول باید سپرها را نابود کرد و با حماقتها جنگید ، همچنانکه علی پس از جریان‏ تحکیم ، اول به خوارج پرداخت و سپس خواست تا باز به سراغ معاویه رود 

176